شانه یخ زده
مطالب این صفحه
شانه یخ زده یا شانه منجمد چیست؟
مفصل شانه، مفصلی از نوع گوی و کاسه است که از استخوان بازو، استخوان کتف و استخوان ترقوه تشکیل شده است. سر استخوان بازو در یک حفره کم عمق در استخوان کتف قرار می گیرد. استخوان ها، رباط ها و تاندون هایی که مفصل شانه را تشکیل می دهند، در یک کپسول از جنس بافت پیوندی قرار دارند. برای کمک به حرکت راحت تر شانه مایع سینوویال، کپسول و مفصل را روان می کند.
زمانی که این کپسول در اطراف مفصل ضخیم و سفت شود و حرکت آن را محدود کند، شانه یخ زده رخ داده است. این اتفاق به مرور زمان منجر به ایجاد بافت اسکار در شانه می شود. در بسیاری از موارد بروز شانه یخ زده، مایع سینوویال کمتری در مفصل وجود دارد.
مراحل شانه ی یخ زده
انجماد: در مرحله انجماد، آرام آرام درد افزایش می یابد. با بدتر شدن درد، دامنه حرکتی شانه کاهش می یابد. این مرحله معمولاً از 6 هفته تا 9 ماه طول می کشد.
منجمد شده: شانه ممکن است در این مرحله بهبود یابد، اما سفتی و محدودیت حرکت باقی می ماند. در طی 4 تا 6 ماه از این مرحله، انجام فعالیت های روزانه بسیار دشوار است.
ذوب شدن: حرکت شانه در مرحله ذوب به آرامی بهبود می یابد. بازگشت کامل به حالت نرمال یا نزدیک به آن معمولاً از 6 ماه تا 2 سال طول می کشد.
انواع شانه یخ زده یا فروزن شولدر
شانه یخ زده شامل دو نوع اولیه و ثانویه است که در ادامه هریک را بررسی می کنیم:
شانه یخ زده اولیه: در این نوع، علت بروز بیماری نامشخص است. همچنین در افرادی رخ می دهد که هیچ گونه بیماری زمینه ای ندارند و در معرض ضربه و آسیب نیز نبوده اند.
شانه یخ زده ثانویه: این نوع به دلیل وجود دیابت یا سایر بیماری های زمینه ای، بیماری های قلبی، سکته، آسیب ها و ضربه ها رخ می دهد.
علائم شانه یخ زده چیست؟
علائم شانه یخ زده معمولاً به آرامی و در طی چند ماه ایجاد می شوند. درد و کاهش دامنه حرکتی از شایع ترین علائم این سندروم است. علائم شانه منجمد به خصوص درد برای برخی افراد، در شب تشدید می شود و گاهی اوقات خواب را مختل می کند. درد ناشی از شانه یخ زده معمولاً مبهم است. اوایل بیماری زمانی که دست خود را حرکت دهید بدتر می شود و معمولاً در ناحیه خارجی شانه و گاهی اوقات بالای بازو احساس می شود.
علت به وجور آمدن شانه یخ زده
هنوز علت قطعی اینکه چرا برخی افراد مبتلا به شانه یخ زده می شوند، مشخص نیست. برخی عوامل ممکن است خطر ابتلا به شانه یخ زده را افزایش دهند. این عوامل شامل موارد زیر است:
- سن و جنسیت: افراد 40 ساله و بالاتر، همچنین زنان، بیشتر احتمال دارد که به فروزن شولدر مبتلا شوند.
- دیابت: شانه یخ زده بیشتر در افراد مبتلا به دیابت رخ می دهد؛ دلیل این اتفاق هم معلوم نیست. علاوه بر این، بیماران دیابتی مبتلا به شانه یخ زده دارای درجه بیشتری از سفتی هستند و برای مدت طولانی تری در مرحله یخ زده می مانند.
- بی تحرکی یا کم تحرکی: شانه یخ زده ممکن است پس از بی حرکت شدن شانه به دلیل جراحی، شکستگی یا آسیب های دیگر ایجاد شود. بی حرکتی می تواند نتیجه عوامل بسیاری مانند آسیب عضلات روتاتور کاف، شکستن دست و سکته باشد.
- بیماری ها: پزشکان معتقدند افرادی که بیماری های خاص دارند بیشتر در معرض خطر ابتلا به سندروم شانه یخ زده هستند. بیماری هایی که ممکن است احتمال ابتلا را افزایش دهند، شامل پرکاری و کم کاری تیروئید، بیماری های قلبی و عروقی، بیماری سل و بیماری پارکینسون است.
روش های تشخیص شانه یخ زده
پزشک ابتدا سؤالاتی در مورد سابقه ی پزشکی و علائم از شما می پرسد، سپس ارزیابی فیزیکی را انجام می دهد. در طول ارزیابی فیزیکی، ممکن است پزشک از شما بخواهد که به شکل خاصی دست خود را حرکت دهید تا دامنه حرکتی فعال شما را ارزیابی کند. سپس ممکن است پزشک از شما بخواهد در حالی که بازوی خود را حرکت می دهید، عضلات خود را شل کنید تا دامنه ی حرکتی غیرفعال مشخص شود. در برخی موارد، پزشک ممکن است برای تعیین دامنه حرکتی غیرفعال و فعال، یک داروی بی حسی به شانه شما تزریق کند.
شانه یخ زده معمولاً تنها از روی علائم و با استفاده از ارزیابی فیزیکی قابل تشخیص است. اما ممکن است پزشک سایر روش های تشخیصی مانند رادیولوژی یا ام آر آی را برای تشخیص دقیق تجویز کند. این روش ها شامل موارد زیر است:
رادیولوژی
ساختارهای متراکم، مانند استخوان، به وضوح در رادیولوژی نشان داده می شوند. همچنین این روش ممکن است مشکلات دیگری مانند آرتریت در شانه را نیز نشان دهد.
ام آر آی
چطور می توان از بیماری شانه یخ زده پیشگیری کرد؟
یکی از شایع ترین علل یخ زدگی شانه، کم تحرکی است. اگر آسیبی دیده اید که حرکت شانه را دشوار می کند، با انجام تمرینات فیزیوتراپی از کم تحرکی جلوگیری کنید. همچنین اگر دیابت دارید، مدیریت صحیح آن می تواند خطر ابتلا به شانه یخ زده را کاهش دهد.
راه های درمان شانه یخ زده یا فروزن شولدر
هدف اکثر روش های درمان یخ زدگی شانه کنترل درد و التهاب و حفظ دامنه حرکتی تا حد ممکن است. روش های درمان به دو دسته ی کلی درمان های محافظه کارانه و جراحی تقسیم می شوند که در ادامه بررسی می کنیم:
تاثیر دارودرمانی بر شانه یخ زده
مسکن های بدون نسخه، مانند آسپرین، ایبوپروفن و…. می توانند به تسکین درد شانه یخ زده و التهاب مرتبط با آن کمک کنند. در برخی موارد، پزشک داروهای تسکین دهنده و ضد التهابی قوی تر تجویز می کند. بهترین مسکن برای شانه یخ زده مشخص نیست، زیرا با توجه به شرایط هر بیمار داروی تجویزی متفاوت است.
درمان شانه ی یخ زده با فیزیوتراپی
پزشکان معتقدند فیزیوتراپی بهترین راه درمان شانه یخ زده است. یک فیزیوتراپیست تمریناتی را به شما آموزش می دهد که مربوط به حفظ یا افزایش دامنه حرکتی است و به بازیابی حداکثر تحرک در شانه منجر می شود.
فیزیوتراپیست پس از بررسی علامت ها می تواند برنامه ی مناسبی برای درمان بیمار انتخاب کند. خدماتی مانند الکتروتراپی و اولتراسوند، تکار، لیزر، طب سوزنی ،ماساژتراپی ،کامپرشن تراپی و منوال تراپی در تخصصی ترین فیزیوتراپی زنجان می تواند به کاهش درد و التهاب ناحیه کمک نموده، همچنین باعث افزایش سرعت ترمیم قسمت آسیب دیده شوند.
فیزیوتراپی به افراد مبتلا به شانه یخ زده کمک می کند تا درد خود را تسکین داده و به انجام فعالیت های قبلی خود بازگردند. فیزیوتراپیست به بیمار کمک می کند تا تمرینات خاصی را انجام داده و بتواند دامنه حرکتی شانه ی خود را به حالت طبیعی بازگرداند.
افراد مبتلا به کپسولیت چسبنده معمولاً از کمک فیزیوتراپیست بهره مند می شوند. روش های درمانی موجود هم برای تسکین درد و هم برای بهبود دامنه حرکتی به کار می روند. فیزیوتراپیست احتمالاً از روش های درمانی مختلفی برای بهبود دامنه حرکتی و راحتی بیشتر بیمار استفاده خواهد کرد.
برنامه ی درمانی معمولاً شامل روش های درمان دستی، تمرینات غیرفعال دامنه حرکتی شانه و برخی تمرینات کششی ساده قبل از انجام تمرینات فعال و مقاومتی خواهد بود. هدف اصلی فیزیوتراپی برای شانه یخ زده، کمک به راحتی بیمار و بازگشت او به فعالیت های قبلی و زندگی عادی خواهد بود.
طب سوزنی یکی از روش های درمان سنتی شانه یخ زده است که از چین باستان به جا مانده است. در طب سوزنی سوزن های بسیار ظریفی در نقاط خاصی از بدن قرار می گیرد. به طور معمول، سوزن ها به مدت 15 تا 40 دقیقه در جای خود باقی می مانند.
در این روش جریان الکتریکی کوچکی را به نقاط کلیدی یک مسیر عصبی می رسانند. جریانی که از طریق الکترودهای چسبانده شده به پوست شما منتقل می شود، دردناک یا مضر نیست. دقیقاً مشخص نیست که این روش چگونه اثر می گذارد، اما به نظر می رسد که آزادسازی مولکول های بازدارنده درد را تحریک می کند یا رشته هایی که حامل تکانه های درد هستند را مسدود می کند.
درمان شانه ی یخ زده با تزریق استروئید
تزریق کورتیزون به مفصل شانه می تواند به کاهش درد و بهبود تحرک شانه کمک کند. اگر تزریق در مراحل اولیه بیماری انجام شود، تأثیر بیشتری دارد. این تزریق به طور مستقیم داخل مفصل شانه انجام می شود.
درمان شانه ی یخ زده با هیدرو دیلاتاسیون
تزریق مایع استریل به داخل کپسول مفصلی باعث می شود کپسول گشاد و کشیده شود. در نتیجه این درمان، حرکت مفصل آسان تر می شود. هیدرودیلاتاسیون توسط یک رادیولوژیست انجام می شود.
درمان شانه ی یخ زده بادرمان دستی شانه
در این روش درمانی، پزشک با اعمال قدرت مفصل شانه را در جهات مختلف حرکت می دهد تا بافت اسکار شل شده یا پاره شود . این کار باعث می شود سفتی و خشکی مفصل کاهش یابد و دامنه ی حرکتی افزایش یابد. برای انجام درمان دستی احتمالا شما بیهوش خواهید شد و هیچ دردی احساس نمی کنید.
درمان شانه ی یخ زده با جراحی
جراحی شانه یخ زده خیلی کم، در مواردی که سایر روش های درمانی مؤثر نبوده است، انجام می شود. ممکن است پزشک جراحی را برای برداشتن بافت اسکار و چسبندگی از داخل مفصل شانه توصیه کند. معمولاً این جراحی را به روش آرتروسکوپی انجام می دهند. در این روش ابزارهای جراحی از طریق برش هایی کوچک وارد مفصل می شوند.
جمع بندی
شانه یخ زده وضعیتی است که علت دقیق بروز آن مشخص نیست و ممکن است برای هریک از ما اتفاق بیفتد. درصورتی که به فروزن شولدر مبتلا شدید، به پزشک مراجعه کنید و با استفاده از روش های درمان سریع شانه یخ زده از سفتی و درد شانه خود رها شده و به فعالیت های روزمره خود بازگردید. شروع هرچه سریع تر پروسه درمان در بهبودی تأثیر مثبت دارد.
مطالب مرتبط