توانبخشی سکته مغزی:

بیمار سکته مغزی بعد از ابتلا به این بیماری دچار نا امیدی برای برگشت به زندگی عادی می گردد ولی با شروع برنامه های پزشکی،تیم توانبخشی(فیزیوتراپیست-کاردرمانگر-گفتاردرمانگر) و مشاهده بهبود تدریجی خود متوجه امکان ایجاد یک زندگی با کیفیت با کمک روشهای پزشکی وتوانبخشی می گردد.توان‌بخشی معمولاً جهت بازآموزی مهارت‌ها و توانایی هایی که در اثر سکته مغزی دچار مشکل شده‌اند ضروری می‌باشد.

سکته مغزی می‌تواند در یک طرف بدن باعث ایجاد ضعف یا فلج شود. بسیاری از افراد در اثر این عارضه در تعادل و هماهنگی خود با مشکل مواجه شده و در چند هفته اول پس از سکته مغزی دچار خستگی شدید می‌شوند. همچنین امکان دارد بیمار در خوابیدن با دشواری مواجه شود. در صورت بروز سکته مغزی، متدهای پزشکی و توانبخشی با کمک تیم توانبخشی شامل فیزیوتراپیست،کاردرمانگر،گفتار درمان ،کارشناس ارتز و… نقش بسیار مهمی در بهبود بیمار خواهد داشت.

زمان بهبودی بعد از سکته مغزی

زمان بهبودی پس از سکته مغزی به شدت و محل بروز سکته مغزی و دسترسی بیمار به روش‌های درمانی بستگی دارد. سرعت بهبودی در هر فردی متفاوت می‌باشد. روند بهبودی پس از سکته مغزی به عوامل مختلفی شامل شدت سکته و مدت زمان دریافت خدمات پزشکی مرتبط می‌باشد. سریع‌ترین زمان بهبود در سه ماه اول پس از سکته مغزی رخ می‌دهد. بهبودی به مقدار بیشتر نیز امکان‌پذیر می‌باشد ولی روند بهبودی پس از این دوره زمانی آهسته‌تر است و امکان دارد به سال‌ها زمان نیاز داشته باشد.

بهترین روش جهت بهبودی پس از سکته مغزی، استفاده به موقع از خدمات پزشکی می‌باشد. معمولاً پس از چند روز علائم بهبودی قابل مشاهده می‌باشد ولی بهبود در عملکرد به تدریج صورت می‌گیرد. حتی در صورتی که روند بهبودی آهسته باشد، حفظ انگیزه و ادامه انجام تمرین ها توصیه شده توسط متخصص مغز و اعصاب و تیم توانبخشی اهمیت زیادی دارد.

تمرینات توان‌بخشی سکته مغزی

متخصص توان‌بخشی، توانایی شخص جهت استفاده از توان‌بخشی بعد از سکته مغزی را ارزیابی می‌کند. میزان و نوع توان‌بخشی بیماران سکته مغزی به نیازها و توانایی‌های بیمار بستگی دارد. افراد خانواده، پرستارها و بیمار همگی بایستی از روند توان‌بخشی بعد از سکته مغزی آگاه باشند.

تمرین های توان‌بخشی سکته مغزی ممکن است خیلی سریع در بیمارستان آغاز شوند. در ابتدا وضعیت بیمار بایستی از نظر پزشکی پایدار باشد؛ سپس توان‌بخشی بیماران سکته مغزی آغاز می‌شود. در برنامه توان‌بخشی سکته مغزی از فیزیوتراپی، گفتاردرمانی و کاردرمانی استفاده می‌شود.

فیزیوتراپی

متخصصین فیزیوتراپی جهت دستیابی به نتیجه رضایت‌بخش درمان و طرح‌ریزی برنامه مناسب درمانی با بیماران، افراد خانواده و پرستاران همکاری می‌کنند. این متخصصین جهت بررسی اختلالات عصبی بیمار و عملکرد آن‌ها در فعالیت‌های روزانه ابتدا از ارزیابی عصب‌شناختی استفاده می‌کنند. بر اساس این ارزیابی، متخصصین فیزیوتراپی برنامه درمانی ویژه هر شخص را جهت کمک به دستیابی به اهداف مورد نظر و بازگشت به زندگی روزمره برای بیمار طرح‌ریزی می‌کنند. در برخی از مواقع، فیزیوتراپی می‌تواند برای مدت چندین ماه یا حتی چندین سال طول بکشد. این که بیمار در چه توانایی‌هایی در اثر سکته مغزی با مشکل مواجه شده است به میزان آسیب‌دیدگی مغزی و محل بروز سکته در مغز بستگی دارد.

کاردرمانی

یکی دیگر از روش‌های توان‌بخشی بعد از سکته مغزی، استفاده از کاردرمانی می‌باشد. پس از سکته مغزی، امکان دارد بیمار از لحاظ هماهنگی بدن با مشکل مواجه شود. متخصص کاردرمانی به منظور رفع این مشکل در جهت تغییر در نحوه انجام فعالیت و استفاده از ابزار کمکی بیمار را رهنمایی می‌کند.

متخصص کاردرمانی همچنین بایستی منزل را از نظر ایمنی ارزیابی کند و در جهت تهیه هر گونه ابزار و تجهیزات مورد نیاز به بیمار کمک کند. بیمار به کمک کاردرمانی قادر است که فعالیت‌های روزانه (مانند حرکت دادن مبلمان در منزل یا تمیز کردن اتاق) را بدون کمک دیگران انجام دهد. متخصص کاردرمانی نحوه جابه‌جایی در قسمت‌های مختلف منزل و روش تغییر در انجام امور روزمره را به بیمار آموزش می‌دهد. برای مثال امکان دارد نحوه اصلاح صورت با استفاده از یک دست و یا جلوگیری از انجام حرکات اضافی در زمان آماده کردن غذا یا خرید اقلام ضروری منزل به بیمار آموزش داده شود. همچنین ممکن است استفاده از لباس با کفش‌های دارای بند چسبی یا به‌کارگیری ابزار کمکی در زمان صرف غذا به بیمار توصیه شود. به علاوه متخصص کاردرمانی روش سازگاری با محیط زندگی را به بیماران دارای اختلال در شناخت و ادراک آموزش می‌دهد.

گفتاردرمانی

گفتاردرمانی یکی از روش‌های مورد استفاده در برنامه توان‌بخشی بیماران سکته مغزی می‌باشد. پس از بروز سکته مغزی، ممکن است شخص در ارتباط با دیگران با مشکل مواجه شود. این مشکلات شامل دشواری در صحبت کردن و درک مطلب می‌باشد. متخصص گفتاردرمانی جهت رفع این مشکلات برنامه درمانی مناسب را طرح‌ریزی می‌کند.

گفتاردرمانی شامل تمرینات زیر می‌باشد:

تمرین صحبت کردن، شنیدن و نوشتن

تمرین استفاده از حرکات و اشارات و یا ابزار کمکی جهت برقراری ارتباط با دیگران

تقویت عضلات مورد نیاز جهت صحبت کردن به منظور بهبود قدرت و هماهنگی این عضلات

مددکار اجتماعی : مددکاران اجتماعی رابط بین بیماران و منابع مالی، بیمه‌ها و مراکز خیریه هستند و به تامین منابع مالی و امکانات رفاهی برای بیماران کمک می‌کنند.

روانشناس و روانپزشک : این افراد وضعیت روانی و عاطفی بیمار را بررسی و در صورت لزوم از مشاوره و یا گروه درمانی برای بهبود مشکلات فرد استفاده می‌کنند. همچنین در صورت لزوم برای درمان افسردگی، بی‌قراری و یا مشکلات حرکتی بیمار تحت نظر پزشک دارو تجویز می‌شود. از دیگر خدمات این گروه کمک به بازتوانی مشکلات شناختی از جمله حافظه، پردازش، حل مساله، مهارت‌های اجتماعی و قضاوت می‌باشد.