کین باخ
مفصل مچ دست یکی از پیچیده ترین مفاصل بدن انسان است که دارای هشت استخوان کوچک است که دردو ردیف چهارتایی متصل به هم قرار گرفته اند بطوری که مجموعا در کنار هم شکل یک گوی واحد هستند و حرکت خم شدن مچ به قدام و پشت و همچنین حرکت مچ به طرفین را بوجود می آورند.
بيماري كين باخ در واقع در اثر سياه شدن استخوان لونيت مچ دست بوجود مي آيد. مفصل مچ دست یکی از پیچیده ترین مفاصل بدن انسان است که دارای حرکت ترکیبی میباشد. هشت عدد استخوان کوچک مچ ، در دو ردیف چهارتایی متصل به هم قرار گرفته اند بطوری که مجموعا شکل یک گوی واحد را تشکیل میدهند که با انتهای استخوانهای ساعد مفصل شده و حرکت خم شدن مچ به قدام و پشت و همچنین حرکت مچ به طرفین را بوجود می آورند.
به طور کلی استخوان بافتی زنده است که برای تغذیه خود نیاز به خونرسانی منظم دارد، ضایعه ی کین باخ در حقیقت زمانی رخ می دهد که خونرسانی به یکی از استخوانهای کوچک مچ دست به نام استخوان لونیت قطع می شود. در صورت قطع خونرسانی ،استخوان میمیرد یا به اصطلاح دچار اوستئونکروز می شود.
بیماری کین باخ بیشتر در سنین 20 تا40 سال رخ می دهد و به دلیل اختلال در خونرسانی استخوان لونیت و در نتیجه سیاه شدن آن ( آوسکولار نکروز ) اتفاق می افتد. مهمترین و شاید تنها علامت بالینی این بیماری بخصوص در مراحل و ماههای ابتدایی درد مچ دست میباشد . این درد در هنگام کار و فعالیت افزایش پیدا میکند. در بسیاری از موارد مشاهده میشود که این درد ماههاست که وجود دارد و حتی در مواردی مراجعات پزشکی مکرری نیز بوده ولی منجر به تشخیص و درمان نشده است .به تدریج حرکات و چرخش مچ دست در انتها دچار محدودیت شده و خشکی مفصل به درد در مچ دست اضافه میشود و در مجموع قدرت و توان مچ دست کاهش مییابد. علت اختلال در خونرسانی به صورت دقیق مشخص نمیباشد ولی این عارضه به صورت شایعتر در کسانی دیده میشود که با دستانشان کارهای سنگین انجام میدهند مانند ورزش های سنگین ، همچنین بعضی از مبتلایان به این بیماری سابقه ضربه به مچ دست را ذکر میکنند. لذا این احتمال مطرح میباشد که صدمات مکرر ناشی از کار در ایجاد اختلال در خونرسانی به نحوی مؤثر است.
علائم
به طور کلی فرد پس از درگیر شدن با این بیماری اغلب ازاحساس درد مخصوصا هنگام چرخاندن دست به سمت بالا یا به هنگام وارد شدن فشار مستقیم بر روی استخوان لونیت و گاها تورم در ناحیه ی مچ دست خود شکایت می کند، در مواردی نیز احساس خشکی در هنگام حرکت دادن مچ دست نیز می تواند اتفاق بیفتد و فرد مبتلا در گرفتن اشیا قدرت سابق را نخواهد داشت .
در کل شامل موارد زیر می باشد
- درد و تورم مچ دست
- محدودیت حرکت مچ دست
- کاهش قدرت مشت کردن
- احساس درد در فشار مستقیم به روی استخوان
- درد در حین چرخش مچ دست
روند کین باخ
روند پیشرفت ضایعه ی کین باخ اغلب بسیار کند است، به صورتی که فرد ممکن است پس از گذشت مدت ها پس از ابتلا به این عارضه به پزشک مراجعه کند، همچنین به دلیل شباهت علایم این بیماری با کشیدگی های تاندون مچ دست، تشخیص آن در مراحل اولیه کار مشکلی است.
بیماری کین باخ از نظر شدت و ضعف به چهار مرحله تقسیم می شود:
مرحله ی یک:
علایم در این مرحله بیشتر شبیه به رگ به رگ شدن و کشیدگی های تاندون است، تصویر برداری ساده در این مرحله هیچ عارضه ای را نشان نمی دهد و اغلب ام آر آی می تواند در تشخیص بیماری در این مرحله کمک کننده باشد.
مرحله ی دو:
در این مرحله که درد مچ و گاها تورم آن شدت یافته ، تصویر برداری ساده از مچ نشان میدهد که استخوان لونیت کمی سفید تر از بقیه ی استخوان ها به نظر می رسد که این نشان دهنده ی آن است که این استخوان به دلیل عدم خونرسانی در حال فساد و ازبین رفتن است. با این مشاهدات ممکن است پزشک برای بررسی های دقیق تر عارضه بیمار را به سی تی اسکن و ام آر آی ارجاع دهد.
مرحله ی سه:
در این مرحله بیمار از تشدید درد و کم شدن قدرت در گرفتن اجسام شکایت می کند.این امر به دلیل آن است که استخوان لونیت کاملا مرده و شروع به ریختن و قطعه قطعه شدن کرده است و در حین این فرایند استخوانهای مجاور لونیت در مچ نیز دچار جابجایی و تغییر پوزیشن می شوند.
مرحله ی چهار:
در این مرحله بقیه ی استخوان های مچ دست نیز دچار مشکل شده اند و بیماردچار آرتروز مچ دست شده است.
علت به وجود آمدت ضایعه ی کین باخ چیست؟
علت مشخص و شناخته شده ای هنوز برای این عارضه پیدا نشده است.اما در بسیاری از افراد مبتلا به ضایعه ی کین باخ سابقه ی ضربه به مچ دست ذکر شده است که میتواند یک عامل برای جلوگیری از خونرسانی به استخوان لونیت باشد.همچنین در برخی افراد به جای وجود دو رگ برای خونرسانی این ناحیه تنها یک رگ وجود دارد که این عامل نیز میتواند احتمال قطع خونرسانی استخوان لونیت و ایجاد عارضه ی کین باخ را افزایش دهد.
روش های درمان ضایعه ی کین باخ
روش های درمان ضایعه ی کین باخ با توجه به پیشرفت آن متفاوت خواهد بود.با استفاده از عمل های جراحی، زمانی که بیماری در مرحله ی یک یا دو باشد ممکن است روش هایی برای خونرسانی مجدد به استخوان پیش گرفته شود و در مواردی که شدت آسیب استخوان لونیت بسیار زیاد باشد (مرحله ی سوم و چهارم) ممکن پزشک با استفاده از جراحی از روش هایی برای برداشتن استخوان های آسیب دیده شده استفاده کند، که این روش میتواند به کاهش درد و بهبود عملکرد مچ دست کمک کند.
پس از انجام عمل های جراحی برای بهبودی کامل پزشک به روش های گوناگون (مچ بند یا گچ گرفتن) ثابت نگهداشتن مچ دست را تجویز میکند و در پی آن بیمار باید فیزیوتراپی خود را آغاز کند.
در فرایند فیزیوتراپی از روش مگنت برای بهبود بافت استخوانی، الکترومغناطیس برای کمک در خونرسانی بافت عمقی مچ دست، الکتروتراپی جهت کاهش درد و التهاب و از تمرینات به منظور بهبود دامنه حرکتی مچ دست استفاده می شود.
به طور کلی درمان فیزیتراپی می تواند شامل موارد زیر باشد
- مگنت با بهبود بافت استخوانی
- الکترومغناطیس با کمک در خونرسانی بافت عمقی مچ دست
- تمرینات دامنه حرکتی مچ دست
- الکتروتراپی جهت کاهش درد و التهاب
فیزیوتراپیست پس از بررسی علامت ها می تواند برنامهی مناسبی برای درمان بیمار انتخاب کند. خدماتی مانند الکتروتراپی و اولتراسوند، تکار، لیزر، طب سوزنی ،ماساژتراپی ،کامپرشن تراپی و منوال تراپی در تخصصی ترین فیزیوتراپی زنجان میتواند به کاهش درد و التهاب ناحیه کمک نموده، همچنین باعث افزایش سرعت ترمیم قسمت آسیب دیده شوند.