فیزیوتراپی مچ پا

فیزیوتراپیست مهم‌ترین نقش را در درمان پیچ‌خوردگی مچ پا ایفا می‌‌کند. فیزیوتراپیست بر اساس اهداف درمانی متفاوت‌ ، پروتکل های درمانی را برای فرد آسیب دیده تنظیم می‌کند و در هر مرحله اقدامات ویژه‌ای انجام می‌دهد تا زمانی که فرد به بهبودی کامل دست یابد. اهداف و اقدامات درمانی برای عارضه آسیب لیگامان ها در پیچ خوردگی مچ پا شامل موارد زیر است:

۱. اقدامات فیزیوتراپی برای کاهش درد و ورم

فیزیوتراپیست با استفاده از آیس و جریان های الکترومغناطیس شامل اولتراسوند، لیزر پرتوان ، تحریکات الکتریکی و بانداژهای مخصوص در مراحل اولیه آسیب، درد و ورم را کنترل می‌کند که تمامی این موارد با توجه به ایجاد بهبود سیستم گردش خونی و تقویت کلاژن‌سازی در بافت ، سبب افزایش سرعت ترمیم لیگامان های آسیب دیده می‌شود.

۲. اقدامات فیزیوتراپی برای بهبود دامنه حرکتی مفصل

بازگشت به دامنه حرکتی کامل مستلزم انجام تمرینات تخصصی ، تکنیک ها و درمان های دستی توسط فیزیوتراپیست می باشد تا با مهارت و تخصص خود بدون آسیب به بافت‌های اطراف مفصل و همچنین کنترل آسیب لیگامان مربوطه، بتواند یک حرکت نرمال و کامل را برای مفصل ایجاد کند که البته با توجه دوره ترمیم لیگامان ، دستیابی به این هدف مستلزم صرف زمان و رعایت دستورات فیزیوتراپیست به بیمار است.

۳.اقدامات فیزیوتراپی برای بهبود انعطاف پذیری

در پیچ‌خوردگی مچ پا علاوه بر آسیب لیگامان ها، این احتمال نیز وجود دارد که دیگر بافت‌های نرم اطراف مفصل شامل تاندون‌های متصل به مچ پا و عضلات اطراف ساق و مچ پا نیز آسیب دیده باشند که به دنبال آن انعطاف مفصل را کاهش می دهند. در این شرایط فیزیوتراپیست میتواند با استفاده از متدهای مختلف همچون منوال تراپی (درمان دستی ) ، درای نیدلینگ و لیزر پرتوان و تکار تراپی کارکرد عضله را بهبود بخشد و با کمک به ترمیم بافت ، انعطاف پذیری مفصل را افزایش دهد.

4.بهبود تعادل و بازگشت سرعت عمل

در ورزشکارانی که به علت آسیب از ادامه ورزش بازمانده اند، هدف نهایی بازگشت به تعادل و سرعت عمل در انجام فعالیت های ورزشی است . در این مرحله نیز فیزیوتراپیست از طریق برنامه هایی که برای رسیدن به این هدف طراحی کرده است و با استفاده از تمرینات صفحه تعادل و سوییس بال و ترامپولی و همچنین تمرینات پولیومتریک که شامل تمرین های پرشی و دویدن می باشد سرعت و تعادل فرد را برای بازگشت به ورزش فراهم میکند.

مراقبت های که اگر دچار درد مچ هستید یا اینکه مستعد درگیری مچ پا هستید باید رعایت کنید:

1-عدم استفاده از کفش‌های پاشنه بلند: اگر با کفش‌های پاشنه بلند راه می‌روید، احتمالا ثبات کمتری خواهید داشت. در افرادی که مچ پاهایشان در اثر ابتلا به آرتروز ضعیف شده است، پزشک توصیه می‌کند کفش‌های دارای پاشنه‌های فلر، پهن و کوتاه، مانند کفش‌های ورزشی مخصوص دویدن بپوشند. با این کفش‌ها احتمال پیچ خوردگی مچ پا کمتر است زیرا این کفش‌ها پهن بوده و احتمال پیچ خوردن مچ پا با این کفش‌ها کاهش می‌یابد.

2-عدم استفاده از کفش‌های بدون پاشنه: صندل‌ها و دمپایی‌های ابری نیز برای سلامت پا مضر هستند. این نوع کفش‌های پهن و مسطح از قوس کف پا محافظت نمی‌کنند. برخی از افراد مبتلا به التهاب مفصل مچ پا به مرور زمان دچار مشکلی به نام پرونیشن (حرکت مچ پا به سمت داخل) می‌شوند. در پرونیشن، قوس پا و مچ پا به سمت داخل می‌چرخند. اگر کفش‌های فرد مسطح و پهن باشند، چیزی در برابر چرخش دردناک پا به سمت داخل مقاومت نمی‌کند. صندل‌ها نیز محافظ پاشنه ندارند، بنابراین پاشنه‌های صندل‌ها باعث پیچ خوردن مچ پا می‌شود. برای محافظت و ثبات بیشتر، بهتر است کفش‌هایی که بیشتر استفاده می‌شود کفشی بسته، بند دار و دارای پاشنه کمتر از سه و نیم سانت باشد.

3-بالا نگه داشتن پا : درج‌ها و کفی‌های کفش نه تنها شوک‌های وارده به پا را می‌گیرند، بلکه مانع چرخش مچ پا نیز می‌شوند. تغییر کفش به منظور بالا نگه داشتن پا باعث رفع فشار از روی رباط‌های جانبی می‌شود. برای افرادی که مچ پایشان به راحتی پیچ می‌خورد، پزشک استفاده از کفش‌هایی با کفی‌های دارای پاشنه جانبی حدود نیم سانتی‌متر که بدون نسخه نیز به فروش می‌رسند را توصیه می‌کند. در کفش‌هایی که محافظ درونی ندارند، استفاده از درج‌های 2 سانتی‌متری از مچ پا محافظت کرده و فشار وارده به مچ پا را کاهش می‌دهد.

4- بستن مچ پا با استفاده از بریس: بریس‌های الاستیکی برای مچ پا، مانند باندهای ورزشی یا جوراب‌های فشاری، باعث کاهش تورم و سفتی و درد ناشی از التهاب می‌شوند. با این که این بریس‌ها زیاد از پا محافظت نمی‌کنند، اما بر توانایی انسان در احساس اینکه پاهای او در چه مکانی در فضا قرار دارد تاثیر می‌گذارند.

5-پرهیز از راه رفتن روی زمین ناصاف: مسیرهای سنگ ‌فرش شده، سرازیری‌های پر از دست انداز و شن و ماسه‌های متحرک باعث آسیب مچ پاهای ملتهب که دامنه حرکت کمی دارند می‌شود. راه رفتن روی زمین ناهموار یکی از علل اصلی پیچ خوردگی مچ پا است. اگر نتوانستید موارد ذکر شده را رعایت کنید، مثلا در حین سفر به یک شهر تاریخی پر از تپه بودید، مواردی که در بالا در مورد کفش مناسب ذکر شد را رعایت کرده و کفش مناسب بپوشید.

6-به شکل صحیح بنشینید: به صورت دو زانو در حالی که انگشتان پا زیر بدن و رو به زمین قرار گیرند ننشینید زیرا در این حالت به انگشتان پا فشار وارد شده و باعث درد و سفتی مچ پا می‌گردد.

بهترین حالت برای نشستن سر میز این است که کف پا به حالت صاف و کشیده روی زمین قرار گیرد. اگر پاشنه‌ی پاها روی زمین قرار نمی‌گیرند، به پاهایتان استراحت دهید.

7-ورزش‌های خود را تغییر دهید: برای حفظ سلامت مچ پا، از انجام حرکات ورزشی پر برخورد (های ایمپکت)، مانند دویدن، و یا ورزش‌هایی مانند بسکتبال، تنیس و فوتبال که به رفتن از سمتی به سمت دیگر نیاز دارند، خودداری کنید.

از انجام ورزش گلف که ظاهرا ورزش ملایمی است پرهیز کنید. (اکثر زمین‌های گلف هموار نیستند). اگر با یک فرورفتگی مصنوعی در میدان گلف روبرو شوید، مجبور هستید از آن عبور کنید و در چنین شرایطی احتمال پیچ خوردگی پا افزایش خواهد یافت.

ورزش‌های کم برخورد (لو ایمپکت)، مانند دوچرخه سواری، شنا، یا دیگر ورزش‌های آبی انجام دهید. نیروی شناوری آب باعث کاهش وزن و فشار وارد به مچ پا شده و بدون اینکه فشاری به مفصل مچ پا وارد آید، عضلات را قوی می‌کند. هر ورزشی انجام می‌دهید، قبل و بعد از ورزش، مچ پایتان را به طور مناسب بکشید.

مراقب وزن خود باشید. اضافه وزن باعث اعمال فشار زیاد به مفاصل مچ پا می‌شود. حتی افرادی که کمی اضافه وزن دارند نیز از عواقب افزایش سریع التهاب رنج می‌برند. علاوه بر رعایت موارد ذکر شده، فعال باشید تا وزن سالمی داشته و مچ پایتان قوی و انعطاف پذیر بماند.